ซิมโฟนีหมายเลข 6 ในบันไดเสียง บี ไมเนอร์ (อังกฤษ: Symphony No. 6 in B minor, Pathétique, Op. 74) เป็นซิมโฟนีชิ้นสุดท้ายของปิออตร์ อิลิช ไชคอฟสกี แต่งขึ้นในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงสิงหาคม ค.ศ. 1893 [1] ออกแสดงครั้งแรกที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม ค.ศ. 1893 เพียงเก้าวันก่อนการเสียชีวิตของไชคอฟสกี โดยเขาเป็นผู้อำนวยเพลงด้วยตนเอง การแสดงครั้งที่สองในพิธีรำลึกถึงการเสียชีวิตของเขา เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน ได้มีการปรับปรุงสกอร์ดนตรีเล็กน้อยโดยตัวไชคอฟสกีเอง อำนวยเพลงโดย Eduard Nápravník วายกรชาวเช็กไชคอฟสกีได้อุทิศบทประพันธ์บทนี้ให้กับวลาดีมีร์ ดาวืยดอฟ ซึ่งเป็นหลานชาย และว่ากันว่าเป็นหนึ่งในชู้รักของตัวเขา [2] มีเสียงซุบซิบร่ำลือว่าพฤติกรรมการรักร่วมเพศของไชคอฟสกี สร้างความไม่พอใจให้กับบุคคลชั้นสูงในสังคม จึงบีบบังคับให้ไชคอฟสกีฆ่าตัวตายโดยการดื่มน้ำที่ไม่ได้ต้ม และป่วยเป็นอหิวาตกโรคจนเสียชีวิต [3]ไชคอฟสกีไม่ได้ตั้งชื่อซิมโฟนีบทนี้ แต่เรียกว่า Программная (Programmnaja หรือ "Programme Symphony") ซิมโฟนีบทนี้มีดนตรีที่หดหู่ คล้ายกับว่าไชคอฟสกีพอจะทราบชะตาของตัวเองอยู่แล้ว ถือเป็นบทสั่งลา น้องชายคนสุดท้องของเขาชื่อ โมเดสต์ อิลิชไชคอฟสกี จึงเสนอให้ใช้ชื่อว่า Патетическая (Patetičeskaja) มีความหมายว่า "passionate" หรือ "emotional" ซิมโฟนีบทนี้จึงรู้จักกันในชื่อ Pathétique เป็นศัพท์ภาษาฝรั่งเศสในความหมายเดียวกันซิมโฟนีบทนี้ประกอบด้วย 4 มูฟเมนต์ ได้แก่